SLT – η ήπια εναλλακτική laser λύση για τη θεραπεία γλαυκώματος

/0 Comments/in /by

SLT – η ήπια εναλλακτική laser λύση για τη θεραπεία γλαυκώματος

SLT - η ήπια εναλλακτική laser λύση για τη θεραπεία γλαυκώματος

Τί είναι SLT;

To SLT (Selective Laser Trabeculoplasty) γνωστό και ως επιλεκτική τραμπεκουλοπλαστική με λέιζερ, είναι μια απλή, αλλά πολύ αποτελεσματική διαδικασία με λέιζερ, που μειώνει την ενδοφθάλμια πίεση. Πραγματοποιείται στο ιατρείο (δεν απαιτεί χειρουργείο) και συνήθως δεν διαρκεί περισσότερο από πέντε λεπτά.

Πώς λειτουργεί;

Το SLT χρησιμοποιεί μικρούς παλμούς φωτός χαμηλής ενέργειας για να στοχεύσει τη μελανίνη ή τη χρωστική ουσία σε συγκεκριμένα κύτταρα του προσβεβλημένου ματιού, αφήνοντας άθικτες τις υπόλοιπες δομές του ματιού.

Στη συνέχεια, οι φυσικοί μηχανισμοί θεραπείας του οργανισμού αναλαμβάνουν την ανοικοδόμηση αυτών των κυττάρων. Η διαδικασία ανοικοδόμησης βελτιώνει την αποστράγγιση του υδατοειδούς υγρού του ματιού και μειώνει την ενδοφθάλμια πίεση.

Το SLT είναι επώδυνο;

Όχι. Το SLT είναι ανώδυνο και δεν υπάρχουν ανησυχητικές παρενέργειες.

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της διαδικασίας;

Πριν τη θεραπεία, χορηγούνται οφθαλμικές σταγόνες για να προετοιμάσουν το μάτι και να παρέχουν ήπια αναισθησία. Στη συνέχεια, διοχετεύονται στο κατάλληλο σημείο του οφθαλμού ήπιοι παλμοί laser διαμέσου ενός ειδικά σχεδιασμένου μικροσκοπίου. Η όλη διαδικασία διαρκεί απλά μερικά λεπτά. Όταν ολοκληρωθεί, θα χρειαστεί να βάζετε στο μάτι σας κάποιες οφθαλμικές σταγόνες για μικρό χρονικό διάστημα.

Μέσα σε μια ως τρείς μέρες μετά τη διαδικασία, η ενδοφθάλμια πίεση μειώνεται σημαντικά. Και ασφαλώς, ο γιατρός σας θα θελήσει να πραγματοποιήσει επανέλεγχο του του ματιού σε περιοδικές επισκέψεις.

Πόσο συχνά μπορώ να πραγματοποιήσω το SLT;

To SLT είναι μια ήπια, μη θερμαντική και μη επεμβατική διαδικασία, η οποία μπορεί να επαναληφθεί, αν αυτό κριθεί αναγκαίο.

Ποιοί ασθενείς είναι κατάλληλοι για θεραπεία SLT;

Κατάλληλοι υποψήφιοι για SLT θεραπεία θεωρούνται :

  • Άτομα με πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας, ψευδοαποφολίδωση, ψευδοαπαοφολιδωτικό γλαύκωμα ή χρωστικοφόρο γλαύκωμα
  • Ασθενείς με δυσανεξία ή δυσκολία στην χρήση αντιγλαυκωματικών κολλυρίων
  • Ασθενείς που δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τις τακτικές επισκέψεις στο ιατρείο, λόγω οικονομικών, έλλειψης μεταφορικού μέσου ή άλλων περιορισμών
  • Ασθενείς με ιστορικό άλλων αποτυχημένων θεραπειών laser όπως είναι το ALT (Argon λειζερ τραμπεκουλοπλαστική)
  • Έγκυες γυναίκες ασθενείς με γλαύκωμα, που κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν πρέπει να λαμβάνουν κολλύρια λόγω συστηματικής απορρόφησης των φαρμάκων

Τι θα συμβεί αν το SLT δεν πετύχει σε μένα;

To SLT, στην πλειονότητα των ασθενών (80%) παρέχει μια μείωση στην ενδοφθάλμια πίεση κατά 25% περίπου. Για όσους δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία με SLT, υπάρχουν άλλες εναλλακτικές θεραπείες, όπως η φαρμακευτική και η χειρουργική, που μπορούν να είναι πολύ αποτελεσματικές.

 

Γράφει ο επ. Καθηγητής Οφθαλμολογίας Dr Κων/νος Καραμπάτσας

Κερατόκωνος: Μια πάθηση που αντιμετωπίζεται πολύ αποτελεσματικά με τις καινούργιες θεραπείες

/0 Comments/in /by

ΚΕΡΑΤΟΚΩΝΟΣ: ΜΙΑ ΠΑΘΗΣΗ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ ΠΟΛΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Ο Κερατόκωνος είναι μια πάθηση του κερατοειδούς χιτώνα του οφθαλμού που επηρεάζει σημαντικό ποσοστό τού πληθυσμού. Η συχνότητά του υπολογίζεται περίπου 1 στους 2000 ανθρώπους, ενώ οι υποκλινικές μορφές τής πάθησης (που δεν δίνουν άμεσα συμπτώματα) είναι ακόμη περισσότερες. Η πάθηση παρουσιάζει προοδευτική επιδείνωση και συνήθως ξεκινά στην εφηβική ή προεφηβική ηλικία. O κερατοειδής είναι ο διαφανής μπροστινός χιτώνας (καπάκι) του ματιού, που βρίσκεται μπροστά από την ίριδα. Ουσιαστικά είναι το «παράθυρο» του ματιού που μας επιτρέπει να βλέπουμε καθαρά τον κόσμο και επιπλέον προσδίδει μαζί με τον φακό του ματιού την ικανότητα προσαρμογής της όρασης.

Ποια είναι η αιτιολογία του κερατόκωνου;

Στον κερατόκωνο, αυτό που συμβαίνει είναι μια προοδευτική λέπτυνση του κερατοειδούς, ο οποίος αδυνατίζει σιγά σιγά, ενώ το σφαιρικό του σχήμα αρχίζει να προβάλει σαν κώνος, στην περιοχή της λέπτυνσης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την παραμόρφωση της όρασης. Γιατί συμβαίνει αυτό δεν είναι ακόμη απόλυτα γνωστό, έχει να κάνει με την υφή του κολλαγόνου του κερατοειδούς αλλά είναι γνωστό ότι σε κάποιες περιπτώσεις σχετίζεται και με άλλες παθήσεις (έκζεμα, ατοπική δερματίτιδα, άσθμα, σύνδρομο Down κλπ), όπως επίσης ότι σε ποσοστό περίπου 20% υπάρχει κληρονομική επιβάρυνση.

Πώς γίνεται η διάγνωση του κερατόκωνου;

Η υποψία διάγνωσης κερατόκωνου είναι εύκολο να γίνει από τον οφθαλμίατρό σας, με βάση την πιθανή αλλαγή στη διάθλαση (συνήθως αύξηση του αστιγματισμού) και την κλινική εξέταση στο ιατρείο. Η οριστική διάγνωση όμως επιβεβαιώνεται μόνο με εξέταση ειδικού μηχανήματος που ονομάζεται τοπογραφία και τομογραφία κερατοειδούς.


Πώς αντιμετωπίζεται ο κερατόκωνος;

  • Σε πρώιμα στάδια με εφαρμογή ειδικών, ημίσκληρων, κερατοκωνικών φακών επαφής με ειδική παραγγελία.
  • Όταν αυτό δεν είναι δυνατόν, μπορούν να τοποθετηθούν χειρουργικά ειδικοί πλαστικοί δακτύλιοι για να στηρίξουν το σφαιρικό σχήμα του κερατοειδούς.
  • Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται μια χημικά ουσία (βιταμίνη) που λέγεται ριβοφλαβίνη και σε συνδυασμό με υπεριώδη ακτινοβολία προκαλεί μια «σκλήρυνση» του κερατοειδούς (crosslinking), ενισχύοντας τις συνδέσεις του κολλαγόνου του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της εξέλιξης της νόσου και σε αρκετές περιπτώσεις την αποφυγή της μεταμόσχευσης κερατοειδούς.
  • Σε ειδικές περιπτώσεις μετά την εφαρμογή της ριβοφλαβίνης και της UV ακτινοβολίας, μπορεί να ομαλοποιηθεί η επιφάνεια του κερατοειδούς με laser και ο ασθενής να αποκτήσει πολύ καλή όραση.
  • Μεταμόσχευση κερατοειδούς εφαρμόζεται όταν οι άλλες μέθοδοι αντιμετώπισης έχουν αποτύχει, ή η πάθηση είναι πολύ προχωρημένου σταδίου και δεν είναι δυνατή η εφαρμογή ριβοφλαβίνης. Τα ποσοστά επιτυχίας της μεταμόσχευσης κερατοειδούς στον κερατόκωνο είναι εξαιρετικά ( πάνω από 90%) και δεν χρειάζεται συστηματική ανοσοκαταστολή, παρά μόνο κολλύρια μετεγχειρητικά.

Συμπερασματικά, μπορούμε vα πούμε ότι ο κερατόκωνος είναι μια πάθηση που μπορεί να αντιμετωπιστεί πολύ αποτελεσματικά σε όλα το στάδιά της. Οι καινούργιες θεραπείες που έχουμε στη διάθεση μας προσφέρουν εξαιρετική ποιότητα ζωής για τους ασθενείς.

Γράφει ο επ. Καθηγητής Οφθαλμολογίας Dr Κων/νος Καραμπάτσας

Συνέντευξη του Δρ Κων/νου Καραμπάτσα με θέμα τον Κερατόκωνο

/0 Comments/in /by
Read more →

Τι είναι οι οφθαλμικές σταγόνες αυτόλογου ορού και που χρησιμοποιούνται

/0 Comments/in , /by

Πρόκειται για οφθαλμικές σταγόνες που προέρχονται από το ίδιο το αίμα ενός ασθενούς. Η συγκεκριμένη θεραπεία έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία τα τελευταία χρόνια, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής πολλών ασθενών με ξηροφθαλμία. Οι οφθαλμικές σταγόνες αυτόλογου ορού (ASED) είναι αποτελεσματικές, είναι καλά ανεκτές και είναι γεμάτες από ουσίες που τα τεχνητά δάκρυα του φαρμακευτικού εμπορίου δεν μπορούν να προσφέρουν.
Ο αυτόλογος (ή ομόλογος όπως αλλιώς λέγεται) ορός ήταν μια από τις θεραπείες που είχαν χρησιμοποιηθεί σε μια παλιά μελέτη του 1975 σε μάτια που είχαν υποστεί χημικό έγκαυμα, ενώ η πρώτη μελέτη που περιγράφει τα οφέλη των οφθαλμικών σταγόνων αυτόλογου ορού σε ασθενείς με σύνδρομο Sjögren και ξηρά κερατοεπιπεφυκίτιδα (keratoconjuntivitis sicca) δημοσιεύθηκε το 1984.

 

Πώς φτιάχνονται οι οφθαλμικές σταγόνες ομόλογου ορού

 

 

 

 

 

Τα πρωτόκολλα προετοιμασίας για τις οφθαλμολογικές σταγόνες ομόλογου ορού ποικίλλουν, αλλά όλες οι τεχνικές μοιράζονται αυτά τα ίδια θεμελιώδη βήματα: Ο ασθενής δίνει αίμα, το αίμα πήζει και στη συνέχεια φυγοκεντρείται για την απομόνωση του ορού του αίματος. Στο τέλος, μια ποσότητα ορού τοποθετείται σε μια δοσομετρική φιάλη και αραιώνεται με αποστειρωμένο αλατούχο διάλυμα. Το ποσοστό αραίωσης διαφέρει. Οι περισσότερες σταγόνες είναι 20% ορός, αν και μερικοί ασθενείς χρησιμοποιούν 25%, 50% ή ακόμη και 100% σταγόνες ορού. Συμβουλεύουμε στους ασθενείς ότι πρέπει να αποθηκεύουν τις σταγόνες που δεν έχουν ανοιχτεί στην κατάψυξη, μέχρι να χρησιμοποιηθούν, καθόσον έτσι διατηρείται η αποτελεσματικότητά τους και δεν υπάρχει κίνδυνος επιμόλυνσης.

 

Ποιοι είναι οι κατάλληλοι ασθενείς και ποια τα οφέλη και οι περιορισμοί αυτής της μοναδικής θεραπείας παθήσεων του κερατοειδούς.

Οι διάφοροι αυξητικοί παράγοντες, τα θρεπτικά συστατικά και τα αντισώματα που περιέχονται στον αυτόλογο ορό παρέχουν πολλούς χρήσιμους βιοδραστικούς παράγοντες για την επιφάνεια του ματιού. Ο ορός περιέχει βιοδραστικά στοιχεία όπως λευκωματίνη, λυσοζύμη, βιταμίνη Α και αυξητικούς παραγόντες (TGF-b, EGF), που προάγουν την υγιή ανάπτυξη κυττάρων και την επούλωση της οφθαλμικής επιφάνειας. Σε οφθαλμούς με μεγάλη ξηροφθαλμία ή με επιφανειακές ουλές ή άλλες ανωμαλίες στην επιφάνειά τους, συχνά αυτοί οι παράγοντες λείπουν. Οι σταγόνες αυτόλογου ορού μπορούν να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα ξηροφθαλμίας ασθενείς που δεν έχουν δει βελτίωση από άλλες διαθέσιμες θεραπείες όπως τα τεχνητά δάκρυα, τα οποία δεν περιέχουν βιοδραστικούς παράγοντες. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι οφθαλμολογικές σταγόνες ομόλογου ορού είναι πιο αποτελεσματικές από τα τεχνητά δάκρυα, ανακουφίζοντας τους ασθενείς από τα συμπτώματα ξηροφθαλμίας και βελτιώνοντας την ποιότητα της στοιβάδας των δακρύων. Η χρήση σταγόνων ομόλογου ορού κλινικά είναι αποτελεσματική σε ασθενείς με σοβαρή οφθαλμική επιφανειακή νόσο, στο σύνδρομο Sjögren, μετά από χημικά εγκαύματα, σε σύνδρομο Stevens-Johnson όπως επίσης και σε περιπτώσεις οφθαλμικού ουλώδους πεμφιγοειδούς. Ο αυτόλογος ορός μπορεί επίσης να βοηθήσει στην επούλωση του κερατοειδούς. Επίσης χρησιμοποιείται σε ασθενείς με νευροτροφική κερατίτιδα, κερατίτιδα λόγω ρευματοειδούς αρθρίτιδος, όπως επίσης πριν και μετά από ορισμένες μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς υψηλού κινδύνου.

Η ξηροφθαλμία είναι μια πολυπαραγοντική κατάσταση με πολλές θεραπευτικές επιλογές. Μερικές φορές όμως αποδεικνύεται ότι μέτρα όπως τα τεχνητά δάκρυα, οι αλοιφές, η υγιεινή των βλεφάρων, οι μάσκες υγρασίας, τα γυαλιά, και τα punctal plugs είναι αναποτελεσματικά. Όταν αποτυγχάνουν άλλες θεραπείες, οι οφθαλμικές σταγόνες ομόλογου ορού μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, είτε μόνες τους είτε συμπληρωματικά στις υπόλοιπες θεραπείες.

 

Υπάρχουν άλλες εναλλακτικές λύσεις υποκατάστατων δακρύων

Ένας άλλος τομέας ενδιαφέροντος είναι η προσθήκη άλλων προϊόντων αίματος, όπως η δημιουργία οφθαλμικών σταγόνων πλούσιων σε αιμοπετάλια (PRP, Platelet Rich Plasma). Χρησιμοποιούνται εκεί που θέλουμε ακόμη πιο ενισχυμένο αποτέλεσμα. Η διαφορά μεταξύ PRP σταγόνων και σταγόνων ομόλογου ορού, είναι ότι στις PRP σταγόνες χρησιμοποιείται κατά τη διαδικασία παρασκευής τους, ένα διάλυμα το οποίο σπάει τις κυτταρικές μεμβράνες των αιμοπεταλίων, απελευθερώνοντας έτσι επιπλέον αυξητικούς παράγοντες.

Ουσιαστικά δηλαδή οι σταγόνες PRP περιέχουν πολύ περισσότερα αιμοπεταλιακά δραστικά στοιχεία απ’ ότι οι σταγόνες ομόλογου ορού. Τα αιμοπετάλια παίζουν πρωταρχικό ρόλο στις επουλωτικές διεργασίες του οργανισμού.

 

Γράφει ο επ. Καθηγητής Οφθαλμολογίας Dr Κων/νος Καραμπάτσας

Ανεπάρκεια σύγκλισης σε παιδιά και ενήλικες

/0 Comments/in /by

Ανεπάρκεια σύγκλισης σε παιδιά και ενήλικες

Έχουμε ακούσει πολλά για την ανεπάρκεια σύγκλισης κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, πρώτα με την μελέτη CITT (Διαδικασία θεραπείας ανεπάρκειας σύγκλισης) και τώρα με την μελέτη CITT-ART (μελέτη προσοχής και ανάγνωσης), και με τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές που χρηματοδοτήθηκαν από το Εθνικό Ινστιτούτο Όρασης των ΗΠΑ. Το ενδιαφέρον για την ανεπάρκεια σύγκλισης οφείλεται εν μέρει στο ότι αφορά έναν μεγάλο αριθμό ασθενών. Είναι η συνηθέστερη οφθαλμοκινητική ανωμαλία που βλέπουμε στα ιατρεία μας. Δεν προκαλούν συμπτώματα όλες οι μορφές ανεπάρκειας σύγκλισης και δεν χρειάζονται όλες οι περιπτώσεις θεραπεία. Ωστόσο η ανεπάρκεια σύγκλισης μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα ζωής στα παιδιά αλλά και σε ενήλικες. Η επίδρασή της στην ανάγνωση, την προσοχή και την απόδοση στο σχολείο ή στην εργασία μπορεί να είναι σημαντική. Αν δοκιμάσετε να διαβάσετε για 5 λεπτά βάζοντας ένα πρίσμα 10 διοπτριών μπροστά από το ένα μάτι, θα αντιληφθείτε γιατί η ανεπάρκεια σύγκλισης αποτελεί ένα «ανάθεμα» για την ανάγνωση. Οι περισσότεροι άνθρωποι με ανεπάρκεια σύγκλισης αποφεύγουν να διαβάζουν γιατί το διάβασμα τους κουράζει υπερβολικά και τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά, το σχολείο και η εργασία μπορούν να εξελιχθούν σε μείζονα προβλήματα.

Ευτυχώς, η ανεπάρκεια σύγκλισης είναι εύκολο να διαγνωστεί και πολύ απλή στην αντιμετώπιση. Το κλειδί είναι να γνωρίζουμε πότε πρέπει να την αναζητήσουμε και το ιστορικό παρέχει τις απαντήσεις. Λαμβάνοντας ένα πολύ λεπτομερές οπτικό και σχολικό ιστορικό, μόνο τέσσερα ερωτήματα είναι σχετικά για να ελέγξουμε μια πιθανή ανεπάρκεια σύγκλισης:

1. Αγωνίζεται το παιδί σας στο σχολείο;
2. Έχετε εσείς (ή το παιδί σας) χρόνιους πονοκεφάλους;
3. Σας ενοχλούν τα μάτια σας (ή του παιδιού σας) όταν διαβάζετε για μεγάλες χρονικές περιόδους;
4. Αποφεύγετε ή δεν σας αρέσει σε εσάς (ή στο παιδί σας) να διαβάζετε;

Εάν η απάντηση σε όλες αυτές τις ερωτήσεις είναι “όχι”, είναι πολύ απίθανο ο ασθενής να έχει ανεπάρκεια σύγκλισης (ή άλλο πρόβλημα προσαρμογής) και ακόμη και αν έχει, πιθανότατα δεν επηρεάζει τη ζωή του. Εάν η απάντηση σε ένα ή περισσότερα από αυτά είναι “ναι”, τότε η ανεπάρκεια σύγκλισης πρέπει να αποκλειστεί ως αιτία των συμπτωμάτων.

H διάγνωση μιας ανεπάρκειας σύγκλισης γίνεται εύκολα με μέτρηση του εγγύς σημείου σύγκλισης (NPC) των οφθαλμών.

Η θεραπευτική διαδικασία της ανεπάρκειας σύγκλισης περιλαμβάνει ειδικές ορθοπτικές ασκήσεις στο σπίτι ή στο ιατρείο. Η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών βιώνει σημαντική βελτίωση μέσα σε 3 έως 4 μήνες. Επίσης τα αποτελέσματα της θεραπείας δείχνουν να είναι μακροχρόνια. Υπάρχουν ακόμη και ειδικά οικιακά προγράμματα λογισμικού στο κομπιούτερ (π.χ. το Home Therapy System – HTS) που μπορεί να χρησιμοποιηθούν με κάποια καθοδήγηση και παρακολούθηση για ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα.

Βασικές συμβουλές φροντίδας των φακών επαφής

/0 Comments/in /by

Αντιμετωπίζετε ξηροφθαλμία, ερυθρότητα ή ερεθισμό; Οι φακοί επαφής σας ενδέχεται να είναι το πρόβλημα. Η σωστή φροντίδα των φακών επαφής είναι ο κύριος τρόπος για να αποφευχθεί ο κίνδυνος σοβαρής μόλυνσης του οφθαλμού από μικρόβια των φακών επαφής. Η φροντίδα των φακών επαφής είναι μία σχετικά απλή διαδικασια, η οποία όμως δεν πρέπει να παραλείπεται από τους χρήστες.

Διαβάστε εδώ ορισμένες γενικές συμβουλές που είναι χρήσιμες σε οποιονδήποτε χρήστη φακών επαφής.

1. Τα καθαρά χέρια σημαίνουν καθαρούς φακούς επαφής

Αυτή η συμβουλή μπορεί να φαίνεται στοιχειώδης, αλλά το πλύσιμο των χεριών σας πριν αγγίξετε τους φακούς επαφής σας είναι πραγματικά το κλειδί για τον σωστό καθαρισμό των φακών. Κάθε μέρα τα χέρια μας εκτίθενται σε διάφορα μικρόβια και βρωμιές. Χωρίς την σωστή υγιεινή φροντίδα, αυτά τα σωματίδια θα μπορούσαν εύκολα να εξαπλωθούν σε οτιδήποτε έρχεται σε επαφή με αυτά. Σαπουνίστε τα χέρια σας, ξεπλύνετε στη συνέχεια όλο το σαπούνι και στεγνώστε καλά τα χέρια σας με μια καθαρή πετσέτα για καλύτερα αποτελέσματα.

Όταν τα χέρια σας είναι τελείως καθαρά, τρίψτε τους φακούς με διάλυμα φακών επαφής ανάμεσα σε δύο δάχτυλα για να καθαρίσετε εντελώς τυχόν ανεπιθύμητα σωματίδια που μπορεί να έχουν επικαθίσει επάνω στους φακούς. Αυτή είναι η προτεινόμενη μέθοδος, επειδή είναι ήπια με τους φακούς και επίσης αποτελεσματική στην απολύμανση.

Χρήσιμες συμβουλές:

• Χρησιμοποιήστε μια πετσέτα χωρίς χνούδια.
• Ξεπλύνετε και επαναλάβετε. Εάν δεν είστε βέβαιοι εάν τα χέρια σας είναι απολύτως καθαρά, επαναλάβετε τη διαδικασία πλυσίματος.
• Αποφύγετε την οποιαδήποτε επαφή με το νερό της βρύσης. Ορισμένοι τύποι νερού βρύσης περιέχουν σκληρές χημικές ουσίες και μέταλλα που μπορεί να ερεθίσουν το μάτι, αλλά επιπλέον μπορεί από το νερό της βρύσης να πάθετε μια σοβαρή μόλυνση των ματιών (κερατίτιδα από το παράσιτο ακανθαμοιβάδα).

2. Διατηρείτε καθαρές τις θήκες των φακών επαφής

Διατηρώντας την θήκη των φακών επαφής καθαρή θα εξασφαλίσετε μια μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και αποτελεσματικότερη υγιεινή για τους φακούς σας. Σε τακτά χρονικά διαστήματα ξεπλένετε την θήκη των φακών με το υγρό καθαρισμού ή με σαπούνι και νερό και αφήστε απαραίτητα την θήκη να στεγνώσει καλά πριν την ξαναχρησιμοποιήσετε. Προτείνεται η αντικατάσταση της θήκης των φακών επαφής κάθε ένα ή δύο μήνες. Τα μικρόβια έχουν την τάση να αναπτύσσονται σε μη καθαρές επιφάνειες.

3. Επιλέξτε τα διαλύματα συντήρησης και αποστείρωσης των φακών επαφής με σύνεση

Κάθε διάλυμα έχει σχεδιαστεί για έναν συγκεκριμένο σκοπό, οπότε η επιλογή του σωστού διαλύματος είναι σημαντική για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων.

Τύποι διαλυμάτων:

• Διάλυμα φυσιολογικού ορού – Χρήσιμο για ξέπλυμα αλλά δεν είναι κατάλληλο για συστηματική αποθήκευση των φακών επαφής. Ωστόσο, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης μπορεί να χρησιμοποιηθεί προσωρινά για απλή συντήρηση των φακών επαφής, χωρίς όμως να προσφέρει απολύμανση.
• Καθαριστικό φακών επαφής (all in one) – Για καθημερινή χρήση συντήρησης και απολύμανσης.
• Διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου – Μπορεί να λειτουργήσει ως συμπλήρωμα σε άλλα καθαριστικά. Προσφέρει το πλεονέκτημα της καλής απολύμανσης, αλλά έχει το μειονέκτημα ότι χρειάζεται αρκετό χρόνο για να επιτευχθεί η απολύμανση (συνήθως 4 ώρες), ενώ απαιτείται επίσης η χρήση ειδικής θήκης φακών επαφής με καταλύτη.
• Ενζυματικό καθαριστικό – Απολυμαίνει τους μαλακούς φακούς επαφής και απομακρύνει τα ιζήματα.

Η σωστή απολύμανση των φακών επαφής, αποβάλλει τον κίνδυνο έκθεσης των ματιών σας σε παθογόνα μικρόβια.

4. Φροντίστε να αφαιρέσετε τους φακούς επαφής σας πριν πάτε για ύπνο

Είναι απαγορευτικό να κοιμάστε έστω και για λίγο φορώντας φακούς επαφής οποιουδήποτε τύπου, ακόμα και αν ο εφαρμοστής των φακών σας έχει διαβεβαιώσει ότι μπορείτε να το κάνετε. Όλοι ανεξαιρέτως οι φακοί επαφής επηρεάζουν σημαντικά την οξυγόνωση του ματιού κατά την διάρκεια του ύπνου που τα βλέφαρα είναι κλειστά και έτσι μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη μικροβίων και οφθαλμολογικών μολύνσεων.

5. Φακοί επαφής και κολύμβηση

• Η κολύμβηση με φακούς επαφής μπορεί να προκαλέσει μολύνσεις των ματιών, ερεθισμό και πιθανές απειλητικές καταστάσεις για την όραση, όπως έλκος του κερατοειδούς.
• Συνιστάται οι φακοί επαφής να μην εκτίθενται σε οποιοδήποτε τύπο νερού (νερό βρύσης, πισίνα, θάλασσα, λίμνη, υδρομασάζ, ντους). Δεν έχει σημασία αν είναι γλυκό νερό ή νερό μιας χλωριωμένης πισίνας. Υπάρχουν μικρόβια και παθογόνα που το χλώριο δεν τα σκοτώνει, και τα οποία θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβη στον κερατοειδή, μόλυνση ή έλκος.
• Το νερό αποτελεί ένα περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσονται όλα τα είδη ιών και μικροβίων – ένα από τα πιο τρομακτικά είναι το παράσιτο ακανθαμοιβάδα, η οποία προσκολλάται στους φακούς επαφής σας, προκαλώντας ερεθισμό και μόλυνση του κερατοειδούς και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια όρασης ή να χρειαστεί μεταμόσχευση κερατοειδούς.
• Το γλυκό νερό και το νερό στις πισίνες μπορούν να προκαλέσουν «σφίξιμο» των μαλακών φακών (λόγω αφυδάτωσης των υδρόφιλων φακών επαφής) στο μάτι σας, προκαλώντας σημαντικό ερεθισμό.
• Οι μαλακοί φακοί είναι πορώδεις, επιτρέποντας στις χημικές ουσίες και τα βακτήρια να παραμείνουν μέσα στον φακό, αυξάνοντας τις πιθανότητες μόλυνσης και ερεθισμού.

Όλοι οι χρήστες φακών επαφής πρέπει να αποφεύγουν να κολυμπούν με τους φακούς. Αλλά αν αυτό δεν είναι εφικτό, ή δεν αποτελεί επιλογή του ασθενούς, τότε θα πρέπει τουλάχιστον να φοράτε πάντοτε προστατευτικά γυαλιά κολύμβησης, που δεν επιτρέπουν την επαφή του νερού με τα μάτια. Αφαιρέστε επίσης αμέσως τους φακούς επαφής μετά το κολύμπι και βάλτε τους σε διάλυμα απολύμανσης για 24 ώρες.

6. Ημερήσιοι φακοί επαφής

Αποτελούν την πιο υγιεινή λύση για τους χρήστες φακών επαφής. Αν έχετε την οικονομική δυνατότητα (γιατί είναι πιο ακριβοί), θα έχετε κάνει την καλύτερη επιλογή αποφασίζοντας να περάσετε στη χρήση ημερήσιων φακών επαφής, καθόσον αποφεύγεται η χρήση υγρών και καθαρισμού ή συντήρησης. Προσοχή όμως, να γίνεται πραγματικά ημερήσια χρήση (και όχι κατάχρηση) αυτού του τύπου των φακών.

7. Άλλες επιλογές

Αν οι φακοί επαφής απλά δεν σας βολεύουν σαν μέσο διόρθωσης της όρασης ή έχετε αποκτήσει δυσανεξία στη χρήση τους, τότε ίσως είναι καιρός να δοκιμάσετε την διόρθωση της όρασης σας με laser. Επικοινωνήστε μαζί μας σήμερα για να μάθετε περισσότερα για τις μεθόδους διαθλαστικής χειρουργικής ή για να προγραμματίσετε ένα ραντεβού οφθαλμολογικής εξέτασης.

Γράφει ο Καθηγητής Οφθαλμολογίας Δρ. Κωνσταντίνος Καραμπάτσας.

5 αλλαγές του τρόπου ζωής που μπορεί να συμβάλλουν στον έλεγχο της εξέλιξης του γλαυκώματος

/0 Comments/in /by

Υπάρχουν κάποια πράγματα, που θα μπορούσαν ενδεχομένως (επιστημονικά τεκμηριωμένα) να βοηθήσουν τους ασθενείς που πάσχουν από γλαύκωμα. Ποια είναι αυτά;

1. Η άσκηση

Η άσκηση

Αποδεδειγμένα, μέσα από διαφορετικές επιστημονικές μελέτες, γνωρίζουμε ότι η αερόβια άσκηση μειώνει την ενδοφθάλμια πίεση.

Άλλες εργασίες έχουν δείξει επίσης ότι οι ασθενείς που παρουσίαζαν μεγαλύτερη απώλεια οπτικού πεδίου ήταν αυτοί που εκτελούσαν λιγότερη σωματική δραστηριότητα. Αυτό βεβαίως μπορεί να έχει να κάνει και με το ότι, όπως ανέδειξε μια άλλη μελέτη, ο αριθμός των βημάτων των ασθενών ανά ημέρα μειώθηκε συγχρόνως με την επιδείνωση του οπτικού πεδίου τους.

2. Η θέση του σώματος

Η θέση του σώματος

Η θέση του σώματος κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορεί να επηρεάσει την πίεση των ματιών (ενδοφθάλμια πίεση). Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η πλάγια θέση αυξάνει την ενδοφθάλμια πίεση στο μάτι που βρίσκεται πλησιέστερα στο μαξιλάρι, αλλά αυτό είναι κάτι που δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί.

Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι ανεβάζοντας το ύψος του κεφαλιού στο προσκέφαλο του κρεβατιού, προκαλείται ελάττωση της ενδοφθάλμιας πίεσης κατά 2 mm Hg. Όταν όμως ο λαιμός ήταν λυγισμένος, η ενδοφθάλμια πίεση ήταν 2 mm Hg υψηλότερη. Υποθέτουμε ότι αυτή η κάμψη του αυχένα δημιουργεί μια κατάσταση συμπίεσης στις φλέβες του αυχένα και αυτό οδηγεί σε αυξημένη επισκληρική φλεβική πίεση και κατά συνέπεια αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση.

Ποιο είναι λοιπόν το συμπέρασμα; Αν πάσχετε από γλαύκωμα, ενδεχομένως θα μπορούσατε να εξετάσετε το ενδεχόμενο να κοιμάστε με το κεφάλι λίγο ψηλότερα κατά τη διάρκεια του ύπνου, προσθέτοντας ένα δεύτερο μαξιλάρι, αν και αυτό σε κάποιους μπορεί να μην είναι πρακτικό.

Η συμβουλή μας επίσης στους ασθενείς με γλαύκωμα είναι να αποφεύγουν ορισμένες στάσεις γιόγκα, όπως οι κατακόρυφες θέσεις στήριξης με το κεφάλι και με τις βάσεις των ώμων, καθόσον αυξάνεται σημαντικά η ενδοφθάλμια πίεση.

3. Η διατροφή

Η διατροφή

Η κατανάλωση πράσινων φυλλωδών λαχανικών μπορεί να ωφελήσει τους ανθρώπους με γλαύκωμα, όπως επίσης αυτό συμβαίνει και σε άλλες οφθαλμολογικές παθήσεις (πχ. η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας). Αυτά τα φυτά αποτελούν πηγή διατροφικών νιτρικών αλάτων. Μία μελέτη έδειξε ότι η επίδραση της διατροφής ήταν μεγαλύτερη στους ασθενείς με γλαύκωμα οφειλόμενο σε αγγειακή δυσλειτουργία (όπως είναι το γλαύκωμα χαμηλής πίεσης).

Πόση κατανάλωση λαχανικών είναι αρκετή; Σε άλλη μελέτη, οι ασθενείς που κατανάλωναν τουλάχιστον μια μερίδα πράσινα λαχανικά ή φρούτα εβδομαδιαίως, είχαν χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης γλαυκώματος σε σύγκριση με αυτούς που έτρωγαν λιγότερο από μία μερίδα το μήνα.

Λέμε λοιπόν στους ασθενείς να τρώνε πράσινα φυλλώδη λαχανικά επειδή μόνο ωφέλειες μπορούν να προκύψουν από την κατανάλωσή τους.

4. Η κατανάλωση καφέ

Η κατανάλωση καφέ

Όσον αφορά τον καφέ, υπάρχουν ενδείξεις τόσο υπέρ όσο και κατά της κατανάλωσής του από γλαυκωματικούς ασθενείς. Σε μία προοπτική, τυχαιοποιημένη μελέτη, 106 άτομα έλαβαν περίπου 230 ml καφέ με ή χωρίς καφεΐνη. Ο καφές με καφεΐνη φάνηκε να αυξάνει την ενδοφθάλμια πίεση περίπου κατά 1 mm Hg, αλλά αυξάνει συγχρόνως την πίεση οφθαλμικής αιμάτωσης (που συμβάλλει στην καλή λειτουργία του οπτικού νεύρου) κατά περίπου 1,25 με 1,5 mm Hg. Αυτές λοιπόν οι δύο αντίρροπες δυνάμεις πιθανόν να σημαίνουν ότι η κατανάλωση μίας κούπας καφέ δεν πρόκειται να κάνει τεράστια διαφορά. Επιπλέον, τουλάχιστον μία μελέτη σε ζώα υποδεικνύει ότι η καφεΐνη θα μπορούσε να προστατεύσει από την απώλεια γαγγλιακών κυττάρων. Γενικά λοιπόν είναι σωστό να λέμε στους ασθενείς ότι μία κούπα καφέ παραπάνω δεν ενοχλεί και δεν είναι πρόβλημα στη ρύθμιση του γλαυκώματος.

5. Η αρτηριακή πίεση

Η αρτηριακή πίεση

Στη μελέτη – ορόσημο SPRINT, τα άτομα με υπέρταση των οποίων η συστολική αρτηριακή πίεση μειώθηκε στα 120 mm Hg ή χαμηλότερα παρουσίαζαν κατά ένα τρίτο μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και σχεδόν κατά ένα τέταρτο μειωμένο κίνδυνο θανάτου σε σύγκριση με άτομα των οποίων η συστολική πίεση μειώθηκε 140 mm Hg. Αυτό είναι ένα τεράστιο όφελος όσον αφορά το προσδόκιμο επιβίωσης. Ωστόσο, ενώ τα ποσοστά σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών δεν ήταν στατιστικά διαφορετικά μεταξύ των δύο ομάδων, καταγράφηκε υψηλότερο ποσοστό υπότασης και συγκοπής στην ομάδα που έλαβε εντατική θεραπεία. Αυτό φυσικά είναι ένα ζήτημα πολύ σημαντικό για τους ασθενείς με γλαύκωμα, εγείροντας ερωτήσεις σχετικά με την αιμάτωση του οπτικού νεύρου. Γνωρίζουμε ότι η πίεση οφθαλμικής αιμάτωσης μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του οπτικού νεύρου. Είναι γνωστό από άλλες μελέτες ότι μια συστολική πίεση μικρότερη από 125 mm Hg είναι ένας κακός προγνωστικός δείκτης για μακροπρόθεσμη εξέλιξη στο γλαύκωμα. Με άλλα λόγια, εάν οι γλαυκωματικοί ασθενείς δεν έχουν ιδιαίτερους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, ή εάν το γλαύκωμά τους εξελίσσεται παρά τον έλεγχο της ενδοφθάλμιας πίεσης, θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν υποβάλλονται σε υπερβολική θεραπεία για υπέρταση, γιατί αυτό επηρεάζει αρνητικά την αιμάτωση του οπτικού νεύρου.

Γράφει ο Καθηγητής Οφθαλμολογίας Δρ. Κωνσταντίνος Καραμπάτσας.

Πως η αρτηριακή πίεση επηρεάζει τα μάτια

/1 Comment/in /by

Στην ιστοσελίδα μας www.karabatsas.gr, πάντα προσπαθούμε να σας δώσουμε τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να διατηρήσετε τα μάτια σας υγιή, οπότε σκεφτήκαμε να σας δώσουμε μια επισκόπηση σχετικά με το πόσο η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να επηρεάσει τα μάτια σας.
Η αρτηριακή σας πίεση είναι η δύναμη με την οποία το αίμα σας ωθείται στα τοιχώματα των αρτηριών όταν η καρδιά σας πάλλεται. Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να αποδυναμώσει και να καταστρέψει τα αιμοφόρα αγγεία σας με την πάροδο του χρόνου, και δεν πρέπει να την αμελείτε.

Υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια

Πως η αρτηριακή πίεση επηρεάζει τα μάτια

Όπως μπορείτε να υποψιαστείτε, η υψηλή αρτηριακή πίεση, γνωστή και ως υπέρταση, δεν είναι καλή για τα μάτια σας. Μπορεί πραγματικά να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία στον αμφιβληστροειδή, το μέρος του ματιού σας όπου εστιάζονται οι εικόνες.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να σκληρύνει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων του αμφιβληστροειδούς, περιορίζοντας τη ροή του αίματος μέσω αυτών. Ο αμφιβληστροειδής μπορεί να γίνει οιδηματώδης και μη λειτουργικός εάν δεν έχει αρκετό αίμα λόγω των περιορισμένων αιμοφόρων αγγείων.
Εάν μείνει χωρίς θεραπεία, η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί επίσης να ασκήσει πίεση στο οπτικό νεύρο σας, προκαλώντας επιπρόσθετα προβλήματα με την όραση.

Συμπτώματα

Συνήθως η υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια στα πρώιμα στάδιά της δεν δίνει συμπτώματα και η όραση του ασθενούς διατηρείται καλή. Μπορεί όμως να ανακαλυφθεί με μια κανονική εξετάση ματιών, που είναι ένας μόνο λόγος για να ελέγχετε τακτικά τα μάτια σας.
Μόλις όμως η κατάσταση προχωρήσει, μπορεί να εμφανιστούν μειωμένη όραση, διπλωπία και πονοκέφαλοι, ρήξη αιμοφόρων αγγείων στον βυθό του ματιού ή στον επιπεφυκότα (υπόσφαγμα). Αν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση και διαπιστώνετε αλλαγές στην όρασή σας, τότε πρέπει να ζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια.

Θεραπεία

Η θεραπεία για υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια έχει στόχο τη μείωση της συνολικής αρτηριακής σας πίεσης. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα, αλλά πιθανότατα θα κατευθυνθείτε επίσης στο να κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής για να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση και να την διατηρήσετε μακροπρόθεσμα.
• Υιοθετώντας μια υγιεινή διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε φρούτα και λαχανικά, τακτική σωματική άσκηση, μειωμένη πρόσληψη αλατιού (νατρίου) και περιορισμό στην κατανάλωση της καφεΐνης και του αλκοόλ είναι σημαντικά βήματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση. Αν καπνίζετε, θα πρέπει να το σταματήσετε το συντομότερο δυνατό. Μεταξύ των πολλών άλλων κινδύνων για την υγεία, το κάπνισμα σας θέτει σε κίνδυνο για υψηλή αρτηριακή πίεση.
• Το άγχος είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την υψηλή αρτηριακή πίεση και μπορεί να είναι πιο δύσκολο να εξαλειφθεί απ’ ότι άλλοι παράγοντες. Μπορεί να μην μπορείτε να αλλάξετε αμέσως το επάγγελμά σας ή να μειώσετε το άγχος που σχετίζεται με την εργασία, αλλά υπάρχουν τεχνικές διαχείρισης του άγχους που μπορεί να σας βοηθήσουν στη μείωση της πίεσης που περνάτε κάθε μέρα.
• Αν είστε υπέρβαροι, λάβετε μέτρα για να χάσετε μερικά από τα επιπλέον κιλά σας, καθώς η απώλεια βάρους μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Στην πραγματικότητα, εάν κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές στον τρόπο ζωής για να μειώσετε την αρτηριακή σας πίεση, πιθανότατα θα καταλήξετε να χάσετε και βάρος την ίδια στιγμή.
Θέλουμε όλοι οι ασθενείς μας να έχουν τη καλύτερη δυνατή όραση, και για πολλούς, αυτό σημαίνει να παρακολουθούμε την υψηλή αρτηριακή πίεση και να λάβουμε μέτρα για να τη μειώσουμε. Για άλλους που θέλουν να βελτιώσουν την όρασή τους, η χειρουργική επέμβαση ματιών LASIK μπορεί να είναι μια καλή επιλογή. Καλέστε σήμερα και μπορούμε να προγραμματίσουμε μια διαβούλευση για να μιλήσουμε για τις επιλογές σας για υγιή, καθαρή όραση.

Γράφει ο Καθηγητής Οφθαλμολογίας Δρ. Κωνσταντίνος Καραμπάτσας.

Ξανθελάσματα των βλεφάρων. Αισθητικό πρόβλημα ή προειδοποίηση για καρδιακή νόσο;

/0 Comments/in /by

 

Ξανθελάσματα των βλεφάρων. Αισθητικό πρόβλημα ή προειδοποίηση για καρδιακή νόσο;

Τα ξανθελάσματα είναι κάποιες κίτρινες εναποθέσεις χοληστερόλης στο δέρμα των άνω και κάτω βλεφάρων που συχνά αναγνωρίζονται ως μία καθαρά αισθητική εκδήλωση.

Σύμφωνα όμως με ερευνητές που παρουσίασαν τα ευρήματά τους στη συνάντηση της American Heart Association τον Νοέμβριο, οι αλλοιώσεις αυτές που εμφανίζονται στο δέρμα των βλεφάρων μπορούν τώρα να θεωρηθούν ως προειδοποίηση για καρδιακές παθήσεις.
Σε μια 33ετή προοπτική μελέτη, οι ερευνητές από την Δανία διαπίστωσαν ότι η ύπαρξη ξανθελασμάτων αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ασθενών κατά 51%, τον κίνδυνο ισχαιμικής καρδιοπάθειας κατά 40%, και τον κίνδυνο θανάτου κατά 17%, σε σύγκριση με τους ασθενείς που δεν έχουν ξανθελάσματα.

Για να καταλήξουν σε αυτά τα συμπεράσματα, οι ερευνητές ανέλυσαν ιατρικά αρχεία 12.939 ενηλίκων με ξανθελάσματα, από το γενικό πληθυσμό της Δανίας. Από αυτούς τους ασθενείς, 1.903 υπέστησαν καρδιακή προσβολή, 3.761 απέκτησαν ισχαιμική καρδιακή νόσο και 8.663 πέθαναν.
Ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της μελέτης για την κλινική πρακτική;

Ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της μελέτης για την κλινική πρακτική;
Εκτός από την αφαίρεση των ξανθελασμάτων για αισθητικούς λόγους, η οποία γίνεται εύκολα με laser, συσκευές αναίμακτης αφαίρεσης (plasma) ή μικροχειρουργείο (το οποίο παρεπιπτόντως προσφέρει καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα), ο ασθενής θα πρέπει να παραπέμπεται για αιματολογικό έλεγχο λιπιδικών ανωμαλιών (υπερλιπιδαιμία, υπερχοληστεριναιμία). Η αλήθεια είναι ότι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για τα ξανθελάσματα είναι η οικογενής υπερλιπιδαιμία, ενώ από την εμπειρία μου, πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους ήδη αντιμετωπίζουν υπερλιπιδαιμία ή / και καρδιακή νόσο και για το λόγο αυτό συζητάμε τις επιπτώσεις της υψηλής χοληστερόλης στον ορό με όλους τους ασθενείς μας.
Με τα καινούργια δεδομένα, τώρα είναι δική μας ιατρική ευθύνη να κάνουμε ένα βήμα παραπέρα και να παραπέμψουμε αυτούς τους ασθενείς σε έναν καρδιολόγο για τον προσδιορισμό του κινδύνου καρδιακής νόσου. Η συνειδητοποίηση της σχέσης μεταξύ των βλαβών του βλεφάρου και των καρδιακών παθήσεων είναι καθοριστικής σημασίας.